دخالت دولت در مسائل اقتصادي در اغلب موارد اوضاع را بدتر مي كند چون دولت خود منحني مطلوبيت دارد. چون دولت نمي تواند و نمي خواهد و اصلا امكان ندارد بي طرف باشد.
منشاء قريب به اتفاق انحصارات حداقل در ايران دولت و مقررات دولتي چون تعرفه ها و تعيين نرخهاي ارز و بهره است. اصولا دولت از ايجاد انحصار منتفع مي شود چون از سود انحصاري ماليات بيشتري كسب مي كند.
انحصارگر هر چه بزرگتر و قوي تَر، مضر تَر به حال جامعه. چه كسي قدرقدرت است در كل اقتصاد؟ دولت. اگر دولت انحصار گر شود ديگر به هیچ کسی پاسخگو نخواهد بود و مي بينيم كه نيست.
انحصار براي اقتصاد مضر است به خاطر كاهش سطح رفاه كل. دليل مخالفت اقتصاددانان با انحصار تنها مباني اخلاقي نيست. بلكه كارايي سيستم نيز با وجود انحصارات كاهش مي يابد.
يكي از موارد استثناء درباره انحصارات هزينه هاي تحقيق و توسعه و إعطاي قدرت انحصاري به مخترعان و مكتشفان است. در اين خصوص بايدبدانيم (الف) إعطاي انحصار محدوديت زماني دارد و پس از آن هر كسي ممكن است وارد بازار شود. نمونه بارز آن داروهاي ژنريك كه زماني انحصاري و با عناوين تجاري توليد مي شدند.
لزوم توجه دولت به حفظ جان شهروندان درست است ولي راه حل پيشنهادي مبني بر تحقيق و توسعه دولتي ره به جايي نخواهد برد. به جاي آن هر گاه نفع جامعه در آزاد سازي انحصار داروي خاصي باشد دولت مي تواند حق انحصاري را از پژوهشگر خريده و آن را در اختيار عموم قرار دهد. پس راه انحصار دولتي بسته است و تنها دولت مي تواند بازار انحصاري را رقابتي كند.
بعنوان یک مثال پس از انكه دادگاه به نفع مايكروسافت و به ضرر دولت امريكا در أوائل ٢٠٠٠ راي داد در جلسه يكي از قضات ان دادگاه شركت كردم. نكته اصلي ايشان اين بود كه مايكروسافت در عمل نه تنها انحصارگري نكرده بلكه حتي مارجين سود خود را در طول زمان كاهش داده است. ايشان مي گفت مايكروسافت ادعا كرده كه بازار نرم افزار محدوديت ورود ندارد پس اصلا انحصاري نيست. بعدا نظر مايروساغت با ورود گوگل كروم تاييد شد.
تمركز بازار شرط لازم براي انحصارگري است ولي شرط كافي نيست. نكته اصلي وجود موانع ورود در برابر رقباي جديد است كه از طريق قوانين و مقررات توسط حكومتها ايجاد مي شود. دکتر علی سعدوندی
در شرايط فعلي کارشناسان بسياري نسبت به وضعيت شبکه بانکي ابراز نگراني مي کنند. اين نوشتار بدون قضاوت ارزشي تلاش مي کند يک تجربه تاريخي را در مورد شبکه بانکي ارائه دهد و به رغم اينکه برداشت از اين تجربه تاريخي - در راستاي تشخيص سياستگذاري ، جايگاه مناسب سازوکارهاي بازار و قواعد بازي يا همان نهادها - را به خواننده واگذار مي کند، تلاش مي کند نشان بدهد اصلاحات ساختاري در نظام بانکي را نبايد به تاخير انداخت.
ترکيه در اوايل دهه ۸۰ ميلادي شاهد اجراي اصلاحات اقتصادي زيادي از جمله آزادسازي ها و تعديل هاي اقتصادي بود. يکي از نخستين اقدامات اقتصادي، آزادسازي بخش بانکي از قيد و بندهاي قانوني بود که بر نرخ بهره در نظام بانکي اعمال مي شد.علاوه بر اين به بانک ها اجازه انتشار گواهي سپرده قابل مذاکره داده شد. در آن زمان ترکيبي از بانک هاي دولتي و خصوصي، نظام بانکي ترکيه را تشکيل مي دادند. بانک هاي خصوصي عمدتاً به مجتمع هاي صنعتي تعلق داشتند و توسط اين صنايع کنترل مي شدند. ورود به بازار بانکي بسيار محدود بود به طوري که دولت نسبت به دادن مجوزهاي جديد بانکي بسيار محافظه کارانه تصميم گيري مي کرد.
در اين زمان بازار بانکي بسيار متمرکز بود به طوري که ۴ بانک بزرگ ترکيه بيش از نيمي از دارايي هاي کل شبکه بانکي را در اختيار داشتند. قبل از اين دوران نرخ بهره توسط دولت در نرخ هاي پايين ثابت شده بود در حالي که تورم فزاينده نرخ هاي بهره واقعي را بشدت منفي کرده بود.
با فاصله کمي بعد از اعلام آزادسازي اعضاي شبکه بانکي يک کارتل تشکيل دادند و در يک تعهد طرفيني مشهور به توافق بزرگان، نرخ هاي سود سپرده را به صورت جمعي تعيين کردند. اما بانک هاي کوچک به اين توافق وفادار نماندند و نرخ هاي بالاتري را براي سپرده گيري پيشنهاد دادند. در نگاه اول به نظر مي رسيد بانک هاي کوچک داراي مزاياي رقابتي هستند و اين شرايط عادي است. در سال بعد نيز توافق بزرگان حول نرخ هاي بالاتري شکل گرفت، اما بازهم اين تعهد شکسته شد.
علاوه بر اين بانک ها از ابزار گواهي سپرده قابل مذاکره براي دور زدن نرخ هاي توافقي استفاده مي کردند. حتي گاهي بانک ها براي جذاب شدن اين گواهي ها برخي مزاياي ديگري نيز براي گواهي ها سپرده در نظر مي گرفتند. در اواخر ۱۹۸۱ اما به علت مشکلات بخش شرکتي صحنه رقابت بانک ها تغييراتي کرد و مطالبات غيرجاري يک مشکل اساسي در نظام بانکي شد. باوجود شکل گيري توافق هاي ديگر، جنگ قيمتي ميان بانک ها شکل گرفت و نرخ هاي واقعي تا حدود ۲۵ درصد نيز رسيد. علاوه بر اين بانک هايي که تاکنون از رقابت امتناع مي کردند نيز وارد جنگ قيمتي شدند.
بانک ها و حتي برخي بانک هاي دولتي موسسات وابسته اي را شکل دادند که گواهي سپرده را براي شان انتشار دهند. همچنين بانک ها شروع به تزريق تسهيلات به شرکت هاي زيرمجموعه و موسسات پرريسک و ورشکسته کردند.در تمام اين شرايط مقام ناظر که ابزار خاصي در اختيار نداشت تلاش مي کرد با تهديداتي نظام بانکي را به تخطي نکردن از نرخ ها و انتشار ندادن گواهي سپرده پايبند کند.
نهايتاً مدير يکي از بانک ها در سال ۱۹۸۲ از کشور فرار کرد و بزرگترين رسوايي بخش بانکي در تاريخ ترکيه نمايان شد. بانک مرکزي در سال ۱۹۸۳ با استعفاي برخي از مقام هاي دولتي تغيير رويکرد داد. در همين راستا بانک مرکزي براي سپرده هاي بانکي سقف نرخ تعيين کرد و اين رفتار تا سال ۱۹۸۸ ادامه پيدا کرد. علاوه بر اين در ابتداي اقدامات اصلاحي براي جلوگيري از هراس بانکي، بانک مرکزي به بانک ها تزريق نقدينگي انجام داد. در ادامه اقدامات اصلاحي با ملي کردن، ادغام و ورشکستگي گسترده بانک ها دنبال شد.
اهدافتان را خیلی تخیلی و بزرگ تعیین نکنید. سنگ بزرگ علامت نزدن است. ممکن است در ابتدای مسیر به دلیل انگیزه اولیه ای که برای رسیدن به آن هدف دارید حسابی تلاش کنید، ولی احتمال اینکه دشوار بودن بیش از حد آن شما را از پا در آورد زیاد است.
اهدافتان را خیلی کوچک و راحت انتخاب نکنید. این کار انگیزه رسیدن به آنها را کم می کند و مشغله های فکری و کاری جدید، رسیدن به آن را در اولویت های پایین قرار می دهد و فراموش می شود.
تعداد زیادی هدف تعیین نکنید، تنها 1 یا نهایت 2 هدف برای سال آینده تعیین کنید. شانس موفقیت شما وقتی روی یک موضوع تمرکز می کنید خیلی بیشتر است.
هدف اصلی خود را به اهداف و گام های کوچک تر تقسیم کنید. اگر هدفتان موفقیت در کسب و کارتان است، احتمالا اهداف کوچک تری مواردی مانند یادگیری زبان، افزایش دانش تخصصی و مهارت های فردی، توسعه شبکه ارتباطی موثر و .. می تواند شما را در رسیدن به آن کمک کند. هر هدف کوچک را نیز به گام هایی خرد کنید که مشخص و قابل اندازه گیری باشند. گام هایی که نشان می دهد چطور باید به اهداف خرد شده خود برسید.
با انجام هر گام آن را در برگه یا فایل کامپیوتری ثبت کنید و به خودتان پاداش بدهید (مثلا خودتان را به یک رستوران خوب دعوت کنید!) تا برای ادامه مسیر روحیه و انگیزه داشته باشید.
لزوما روی اهداف متداولی که همه فکر می کنند باید تعیین کنند تمرکز نکنید. شما با همه متفاوت هستید، ببینید خودتان از زندگی چه می خواهید.
با یک یا چند نفر از نزدیک ترین افرادی که در زندگی خود دارید اهدافتان را در میان بگذارید تا شما را حمایت کنند.
موانع را حذف کنید. برخی روابط، برخی عادات و برخی رفتارها موانع اصلی شما در رسیدن به اهدافتان و داشتن زندگی مطلوب هستند، با خودتان رُک باشید و موارد بیهوده و اضافی آنها را هرس کنید تا جا برای رشد مفیدتر ها باز شود.
و در آخر اینکه، اگر در گام یا هدفی شکست خوردید نا امید نشوید، سعی کنید تاخیر آن را جبران کنید تا به هدف اصلی شما آسیبی نرسد.
عضو شوید
عضویت سریع
آمار مطالب
آمار بازدید
